Jak przygotować roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r.?

maj 10, 2023

Spis treści:


Czym jest roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Polski Ład zmienił sposób naliczania i rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przypomnijmy: składka zdrowotna nie ma już jednej stałej u przedsiębiorców kwoty oraz nie umniejsza zobowiązania podatkowego. Mówiąc wprost: składka na ubezpieczenie zdrowotne stała się podatkiem.

Od 1 stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzi przedsiębiorca, czyli płatnik składek, oraz od tego, jaką formę opodatkowania jest stosowana do przychodów z tej działalności: ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, podatek wg skali czy podatek liniowy. Zatem forma opodatkowania ma jeszcze większe znaczenie dla Twoich finansów, niż do końca 2021 r. 

Przypomnę: od 1 stycznia 2022 r. przedsiębiorcy są zobowiązani do comiesięcznego przesyłania do ZUS deklaracji rozliczeniowych, nawet ci, którzy nikogo nie zatrudniają i którzy do końca 2021 r. byli zwolnieni z tego obowiązku.

Kto musi przygotować roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Obowiązek ten dotyczy każdego przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, która w 2022 r. podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu i była opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym. Jest to zarówno salon fryzjerski, agencja reklamowa, firma transportowa, szkoła języków obcych, firma budowlana, gabinet masażu, wirtualna asystentka.

Od czego zacząć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Przedsiębiorcy mają obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego ustalić roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Przy jej obliczaniu brana jest pod uwagę roczna podstawa jej wymiaru. To istotne, aby zweryfikować, czy wyliczona kwota składki rocznej różni się od sumy składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące:

  • roku kalendarzowego (jeśli rozliczenie podatku następuje ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych)
  • lub roku składkowego (jeśli rozliczenie podatku następuje na zasadach ogólnych – podatkiem liniowym lub skalą podatkową) za który sporządzane jest rozliczenie.

Jak inwentura towarów handlowych wpływa na roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Zgodnie z przepisami dochód uzyskiwany z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalany z uwzględnieniem różnic remanentowych obliczanych dla potrzeb podatku PIT.

Jeśli remanent końcowy na dzień 31 grudnia 2022 r. jest niższy od remanentu na dzień 1 stycznia 2022 r. oznacza to obniżenie dochodu, a tym samym i podstawy wymiaru składki. Przedsiębiorca może zatem uwzględnić to obniżenie w kontekście dochodu za grudzień 2022 r. przy rozliczeniu składki należnej za styczeń 2023 r. albo w kontekście rozliczenia rocznego, w którym pomniejszy dochód roczny za rok 2022.

W sytuacji gdy remanent końcowy, czyli sporządzony na dzień 31 grudnia 2022 r. jest wyższy od remanentu początkowego (sporządzonego na dzień 1 stycznia 2022 r.) dochód przyjmowany do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie jest powiększany o różnicę remanentową

Ale uwaga: zasada ta ma zastosowanie jedynie w sytuacji obliczania składek za rok 2022. To oznacza, że w przyszłym roku nie będzie już tak kolorowo i w takiej sytuacji będzie trzeba dopłacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne od zwiększenia stanów magazynowych.

Do kiedy należy wysłać do ZUS roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

W 2023 r. po raz pierwszy przedsiębiorcy mają obowiązek złożyć do ZUS roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, czy to w formie elektronicznej, czy w papierowej, w terminie do 22 maja 2023 r.

Jak dokonać rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Rozliczenia z ZUS należy dokonać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2023 roku:

 – ZUS DRA – w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą i opłacających składki do ZUS wyłącznie za siebie,

– ZUS RCA – osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców).

Po co roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Rozliczenie to pozwala ustalić kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, jaką powinien zapłacić przedsiębiorca za 2022 r. rok na podstawie przychodów/dochodów wynikających z prowadzonej ewidencji księgowej.

Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:

  • opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że masz zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
  • opłacona w kwocie niższej niż ustalona – musisz ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 roku, czyli do 22 maja 2023 r.

Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne?

Wniosek o zwrot nadpłaty zostanie utworzony na Twoim profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Koniecznie sprawdź i podpisz wniosek, a następnie wyślij go do ZUS – do 1 czerwca 2023 roku. Nadpłatę przekażemy na rachunek bankowy, który jest zapisany na Twoim koncie płatnika składek, najpóźniej do 1 sierpnia 2023 r.

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne po zmianie formy opodatkowania.

Na szczęście przedsiębiorca nie musi korygować miesięcznych dokumentów rozliczeniowych z wykazaną składką zdrowotną w przypadku zmiany formy opodatkowania za 2022 r., której dokonał na podstawie ustawy o zmianie ustawy o pdof oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.):

  • z ryczałtu na opodatkowanie według skali podatkowej z mocą od 1 lipca 2022 r.,
  • z podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego na opodatkowanie według skali podatkowej z mocą od 1 stycznia 2022 r.

Dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc przedsiębiorca (lub osoba działająca w jego imieniu) nie musi też składać, gdy wysokość przychodów lub dochodów za dany miesiąc została ustalona nieprawidłowo. Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się na zasadach ogólnych lub ryczałtem, przy obliczaniu wysokości dochodu za dany miesiąc lub przychodów liczonych narastająco od początku roku nie uwzględnia określonego przychodu lub wydatków zakwalifikowanych jako koszty uzyskania przychodu. Wtedy nie musi korygować rozliczeń za dany miesiąc. Te przychody lub wydatki powinny zostać uwzględnione na bieżąco w rozliczeniach za kolejny okres, a więc za miesiąc, za który przekaże dokumenty rozliczeniowe w danym roku. Wsteczna korekta miesięcznej składki zdrowotnej nie jest konieczna, ponieważ rozliczenie dochodów lub przychodów oraz wysokości składki zdrowotnej przedsiębiorca uwzględni w rocznym rozliczeniu tej składki.

Analogicznie należy postąpić w sytuacji, gdy – na skutek zmiany przepisów ustawy zdrowotnej, które weszły w życie 13 kwietnia 2022 r. – zmienił się sposób ustalania:

  • dochodu – w odniesieniu do płatników opodatkowanych na zasadach ogólnych (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, uwzględnienie różnic remanentowych, wyłączenie odpisów amortyzacyjnych),
  • przychodu – w odniesieniu do płatników na ryczałcie (wyłączenie przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym).

Uwaga!

W sytuacji, gdy przedsiębiorca będzie korygować w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe w zakresie osiągniętego przychodu lub dochodu za dany rok, powinien skorygować także roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, które wykazałeś w dokumentach ZUS DRA/ZUS RCA za kwiecień danego roku. Korektę dokumentów za kwiecień z rocznym rozliczeniem możesz złożyć w ciągu 5 lat od dnia, w którym upłynął termin na ich opłacenie.

Co więcej: każda korekta rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne przekazana do ZUS po wniosku o zwrot nadpłaty lub po 30 czerwca danego roku zawsze musi być sprawdzona i wyjaśniona z Krajową Administracją Skarbową. Oznacza to, że dokument korygujący za kwiecień danego roku, w którym zmieni się roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne, będzie objęty postępowaniem prowadzonym we współpracy z KAS. Zmiana rozliczenia składki zdrowotnej za ten rok będzie zależeć od wyniku tej weryfikacji. Korekta rocznego rozliczenia powinna mieć odzwierciedlenie w korekcie zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym.

Gdzie jest haczyk?

Wniosek o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne można wysłać jedynie do 1 czerwca 2023 r., a nie w każdym czasie po tej dacie. 

To oznacza, że jeżeli z jakiegokolwiek powodu skorygujesz zeznanie roczne i przez to wykażesz mniejszy dochód – nie będziesz mieć prawa do wystąpienia o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Artykuł okazał się pomocny? Postaw wirtualną kawę.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *